ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΕΓΚΛΩΒΙΣΜΕΝΗΣ

Η Τζιουλιάνα Βιολάρη, μαθήτρια της καθηγήτριάς μας κας Αχιλλέως Κλαίρης, όταν υπηρετούσε σε σχολείο της Λευκωσίας, γεννήθηκε και έζησε ένα σημαντικό μέρος των παιδικών χρόνων της ως εγκλωβισμένη στα Κατεχόμενα της Βόρειας Κύπρου. Η ιστορία της μας συγκίνησε και θελήσαμε να μάθουμε περισσότερα για τα βιώματά της στη Βόρεια Κύπρο. Της στείλαμε κάποιες ερωτήσεις και ζητήσαμε να μας στείλει τις απαντήσεις της. Την ευχαριστούμε πολύ για την καλοσύνη της να μας απαντήσει!

Κα Τζουλιάνα, όπως μας είπε η κ. Αχιλλέως κατάγεστε από ένα χωριό της κατεχόμενης Κερύνειας στο οποίο κατοικούσαν (ή κατοικούν ακόμα;) Κύπριοι Καθολικοί (Μαρωνίτες) με καταγωγή από τον Λίβανο. Η καθηγήτριά μας μας είπε ακόμα ότι είστε το μεγαλύτερο παιδί της οικογένειας, ότι γεννηθήκατε μετά το 1974 και ότι ζήσατε κάποια χρόνια με τους γονείς σας στο κατεχόμενο από τους Τούρκους χωριό σας.

        Πού παντρεύτηκαν οι γονείς σας;

    Αγαπητοί φίλοι και αγαπητή κ. Αχιλλέως,

     σας χαιρετώ από την Κύπρο και με μεγάλη χαρά δέχομαι να υποστώ την “ανάκριση” σας.....

    Λοιπόν.....

  

      οι γονείς μου γνωρίστηκαν το 1973 λίγο πριν την τουρκική εισβολή στην Λευκωσία, όπου η μητέρα μου δούλευε ως νοσοκόμα και ο πατέρας μου (ο Θεός αναπαύσει την ψυχή του) ως μηχανολόγος μηχανικός. Αποφάσισαν να αρραβωνιαστούν το 1974 όταν μετά από λίγους μήνες το κακό κτύπησε την Κύπρο, προκαλώντας τον ξεριζωμό και τον πόνο αφήνοντας νεκρούς, ορφανούς, αγνοούμενους, πρόσφυγες και εγκλωβισμένους.

       Ανάμεσα τους και οι γονείς του πατέρα μου στον κατεχόμενο τώρα Ασώματο επαρχίας Κερύνειας. Ο Ασώματος είναι ένα από τα τέσσερα μαρωνίτικα κατεχόμενα χωριά (Ασώματος, Κορμακίτης, Καρπάσια και Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας). Όταν έγινε η εισβολή δημιουργήθηκε και η πράσινη γραμμή, μια διαχωριστική γραμμή μεταξύ βόρειας και νότιας Κύπρου. Αυτό άφησε την γιαγιά και παππού στον Ασώματο και τους αρραβωνιασμένους γονείς μου στις ελεύθερες περιοχές. Εν τω μεταξύ να σας αναφέρω ότι κατά την τουρκική εισβολή ο αδελφός του πατέρα μου, ο οποίος υπηρετούσε την πατρίδα τους σε μοίρα καταδρομέων, αιχμαλωτίστηκε και στάλθηκε στα Άδανα, επαρχία της Τουρκίας. Ο πατέρας μου αγωνιούσε για τους γονείς του και τον πόνο που είχαν για το αγνοούμενο παιδί τους και ζήτησε από τα Ηνωμένα Έθνη (ΗΕ) να ζητήσουν άδεια από τις κατοχικές αρχές για να μεταβεί στον Ασώματο για να είναι μαζί με τους γονείς του. Έτσι και έγινε, αλλά η μητέρα μου για μήνες ήταν μακριά από τον πατέρα μου χωρίς ουσιαστικά να έχει νέα του. Λόγω του ότι ήταν νοσοκόμα ζήτησε από τα ΗΕ να μεταβεί στις κατεχόμενες περιοχές και να παρέχει ιατρική βοήθεια στους εναπομείναντες Ε/κ και Μαρωνίτες της επαρχίας Κερύνειας. Δόθηκε η άδεια από τις κατοχικές αρχές και έτσι και η μητέρα μου βρέθηκε κοντά στον αρραβωνιαστικό της.

     Να σημειώσω εδώ ότι εν τω μεταξύ ο θείος μου μεταφέρθηκε από τα Άδανα στην Λευκωσία και ήταν από τους τελευταίους αιχμαλώτους που επέστρεψαν στην Κύπρο. Οι υπόλοιποι που ήταν μαζί του ακόμα βρίσκονται στην λίστα των αγνοουμένων της Κύπρου.

  

      Το 1975 οι γονείς μου αποφάσισαν να παντρευτούν στον Ασώματο. Στις 25/12/1974 οι γονείς μου παντρεύτηκαν, ενώ κανένας από την οικογένεια της μητέρας μου δεν παρευρέθη στον γάμο, αφού ήταν αδύνατο να επισκεφτείς τα κατεχόμενα. Στον γάμο παρευρέθηκαν οι χωριανοί και Τ/κ με τους οποίους οι γονείς μου γνωρίστηκαν και έγιναν φίλοι. Ο γάμος έγινε στην εκκλησία του χωριού,  Αρχαγγέλου Μιχαήλ χωρίς γλέντια και πανηγύρια, όπως συνηθίζετο.

 

     Εσείς πού γεννηθήκατε;

      

     

       Λίγα χρόνια μετά  η μητέρα μου έμεινε έγκυος εμένα (1978) και γεννήθηκα σε τ/κ νοσοκομείο στην κατεχόμενη Λευκωσία. Ακολούθησαν τα αδέλφια μου, είμαστε πέντε στο σύνολο (τρία κορίτσια και δύο αγόρια).

    

3        
            Πώς ήταν η ζωή σας εκεί; Τι καλό και τι άσχημο θυμάστε από εκείνα τα χρόνια; 

      

     Το χωρίο μου λόγω της γεωγραφικής του θέσης (μεταξύ βουνών) από το 1974 μέχρι και σήμερα είναι στρατόπεδο και η πρόσβαση σε αυτό γίνεται μόνο με άδεια του κατοχικού στρατού. Όμως εμείς ήμασταν μέρος του στρατοπέδου αυτού...

     Αγαπητοί φίλοι, τώρα που είμαι μητέρα καταλαβαίνω την στάση των γονιών μου... ποτέ δεν μας διέδωσαν το αίσθημα του φόβου.. οι στιγμές μας στο χωριό ήταν ξέγνοιαστες, αλλά διαφορετικές από τα άλλα παιδιά. Φυσικά το ότι ήταν διαφορετικό το κατάλαβα όταν σύγκρινα την δική μου παιδική ζωή με την ζωή των φίλων μου, αφού ήρθα στις ελεύθερες περιοχές για σχολείο. Νομίζαμε ότι η ζωή αυτή είναι...

    Δεν νοιώσαμε φόβο.. αλλά μεγαλώνοντας καταλάβαμε γιατί οι γονείς μας πάντα μας έλεγαν: «στο σπίτι μιλάμε ελληνικά… έξω από την πόρτα μόνο τουρκικά… δεν λέμε ποτέ ότι είμαστε Έλληνες..».

    Να σας πω ότι στα πλαίσια της ζωής που εμείς θεωρούσαμε φυσιολογικά ήταν και το γεγονός ότι δεν μπορούσαμε να είμαστε εκτός του σπιτιού μας μετά τη δύση του ηλίου και για να επισκεφτούμε άλλα μέρη έπρεπε ο πατέρας μας να πάρει άδεια από την «αστυνομία». Ο λόγος;;; Επειδή τα νούμερα κυκλοφορίας του οχήματος της οικογένειας ήταν σημειωμένα στην «αστυνομία» ότι το όχημα ανήκει σε Ε/κ και δεν μπορούσαμε να κυκλοφορούμε όπου θέλαμε και  όποτε θέλαμε...

   Αυτά που σας λέω μπορεί να ακούγεται σαν παραμύθι ή κάτι που βγαίνει από ιστορία μιας άλλης χώρας μιας άλλης εποχής... Και όμως πολλά από τα γεγονότα αυτά έγιναν για εμένα αντιληπτά μετά την ενηλικίωση μου...για εμένα οι συμβουλές των γονιών μου και  ο τρόπος ζωής μας ήταν ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ...

    Πολλές καταστάσεις της παιδικής μου ζωής βρήκαν το νόημα τους χρόνια μετά... Γιατί ο πατέρας μου έλειπε από το σπίτι για μέρες; Και η απάντηση της μητέρας μου στο ερώτημα «που είναι ο παπά μας;» ήταν «ήρθα αργά το βράδυ, γιατί ένα από τα πρόβατά μας γεννούσε και έπρεπε να μείνει στην μάντρα να το φροντίσει. Ήρθε αργά ο παπάς σας, αλλά εσείς ήδη κοιμηθήκατε... και το πρωί έπρεπε να πάει νωρίς στην μάντρα για να φροντίσει τα ζώα μας..». Χρόνια μετά έμαθα ότι οι νύχτες που ο πατέρας μου δήθεν βρισκόταν στην μάντρα στην πραγματικότητα ήταν στην φυλακή… Γιατί;; Επειδή ο αδελφός μου ένα βράδυ που ο «στρατός» διέταξε συσκότιση ξύπνησε να πάει στην τουαλέτα ή να πιει νερό και άναψε το φως... Έτσι την επομένη η «αστυνομία» τον συνέλαβε με την κατηγορία ότι δεν ακολούθησε την διαταγή του «στρατού» και του επέβαλε ποινή φυλάκισης 3 ή και περισσοτέρων ημερών.

    Αυτά δεν τα  ήξερα… και η άγνοια ειδικά στα παιδικά χρόνια είναι σίγουρα ΕΥΛΟΓΙΑ...

    Γιατί επέλεξαν να παραμείνουν οι γονείς σας εκεί;

    

Οι γονείς μου δεν αποφάσισαν να μείνουν στα κατεχόμενα... ήταν κάτι που η ζωή τους έφερε απρόοπτα.. παντρεύτηκαν, έκαναν παιδιά, ήδη είχαν μια ζωή.. ήταν δύσκολο με πέντε παιδιά να πάρουν την απόφαση να φύγουν και εξάλλου ήταν και η γιαγιά και ο παππούς. Αν έφευγαν, δεν θα είχαν κανέναν... 

Πού πήγατε σχολείο;

Συνεχίζουμε λοιπόν το παραμύθι της Τζουλιάνας (δεν σας κρύβω ότι όταν μιλώ για τα παιδικά μου χρόνια είναι σαν να εξιστορώ τη ζωή κάποιου άλλου... Είναι κάτι που η ικανότητα της επιβίωσης σε ένα σκληρό κόσμο με έμαθε να κάνω... )

Φοίτησα λοιπόν, στο δημοτικό του Κορμακίτη, όπου ένας δάσκαλος δίδασκε σε 8  -10 μαθητές (με την πάροδο των χρόνων μειώθηκε ο αριθμός των μαθητών) όλων των ηλικιών όλων των τάξεων. Όταν τελείωσα το δημοτικό, έπρεπε να συνεχίσω σε γυμνάσιο στις ελεύθερες περιοχές και να μένω σε οικοτροφείο του γραφείου Ευημερίας. Σκεφτείτε κάτι σαν ορφανοτροφείο, αλλά οι ένοικοι όλοι παιδιά εγκλωβισμένων...

Ήμασταν 6 κορίτσια, εγώ από τον Ασώματο και οι άλλες πέντε από το Ριζοκάρπασο. Και στο οικοτροφείο πέρασα έξη χρόνια της ζωής μου, Γυμνάσιο και Λύκειο. Αν διερωτάστε αν ήταν δύσκολο ένα παιδί στην ηλικία των 12 να αφήνει ό,τι ήξερε και να μετακομίζει σε «ξένη χώρα», σας λέω ότι ναι, ήταν δύσκολο, γιατί η ζωή στις ελεύθερες περιοχές ήταν ελεύθερη. Όσο παράξενο και αν ακούγεται αυτό... Αλλά το πιο δύσκολο ήταν ότι δεν είχα τους γονείς μου. Ήμουν παιδί σε ένα κόσμο άγνωστο... 

Οι γονείς σας μπορούσαν να σας επισκεφθούν; Εσείς εκείνους;

Μπορούσαν οι γονείς μου, όχι και οι δύο μαζί, γιατί υπήρχε φόβος να μας κλέψουν το σπίτι, να μας επισκεφτούν στο οικοτροφείο κάθε μήνα για 2-3 ημέρες μόνο. Η άδεια των κατοχικών αρχών ήταν για 2-3 ημέρες. Αν έμεναν περισσότερο, έπρεπε να δώσουν εξηγήσεις και να πληρώσουν πρόστιμο...

Εγώ μπορούσα να επισκεφτώ τους γονείς μου Χριστούγεννα, Πάσχα και τους καλοκαιρινούς μήνες... Δηλαδή κατά τις σχολικές διακοπές...και όταν ερχόταν η στιγμή αυτή ένοιωθα ότι επέστρεφα σπίτι....παρά το γεγονός ότι η ζωή δεν έχει καμία σχέση με την ζωή μου είχαν οι φίλοι μου...

Οι γονείς μου ουσιαστικά δεν αποφάσισαν να μετοικίσουν στις ελεύθερες περιοχές, αλλά οι συνθήκες της ζωής τους οδήγησαν να περνούν τον περισσότερο χρόνο εκεί. Ο λόγος;; Επειδή, όταν τελειώσαμε το λύκειο, οι κατοχικές αρχές δεν μας επέτρεπαν να επισκεφτούμε το χωριό μας. Έτσι έπρεπε οι γονείς να έρχονται πιο συχνά και για περισσότερο διάστημα. Επίσης να σας πω ότι στην ηλικία των 18 αρραβωνιάστηκα και στα 20 γέννησα την κόρη μου. Έτσι και οι γονείς μου ήθελαν να είναι μέρος της ζωής της Κωνσταντίνας μου..

Μέχρι πότε μείνατε στο Οικοτροφείο;

Στο οικοτροφείο έμεινα μέχρι τα 18, μετά δεν μπορούσα, αφού ήμουν πλέον ενήλικας. Τελειώνοντας το σχολείο πέρασα τις εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και φοίτησα στο Τμήμα Τουρκικών Σπουδών και έγινα μεταφράστρια τουρκικής γλώσσας. Ακούγεται ειρωνικό, αλλά....

Τι σας έδινε δύναμη όλα αυτά τα χρόνια;

Να σας πω ότι η ζωή μου δεν ήταν ρόδινη. Υπήρχε η έλλειψη των γονιών, το αίσθημα της ανασφάλειας σε ένα κόσμο άγνωστο, αλλά.. πάντα υπάρχει η θετική πλευρά. Και αποφάσισα από την πρώτη ημέρα που έφυγα από τους γονείς μου στα 12 να είμαι θετική, να είμαι δυνατή και να έχω πίστη στον Θεό.. όταν έχεις πίστη στον Θεό τότε αυτός είναι πάντα μαζί σου...

Να αναφέρω όμως στα έξη χρόνια στο οικοτροφείο πέρασαν από τη ζωή μου πολλά άτομα τα οποία ήθελαν να βοηθήσουν τα παιδιά των εγκλωβισμένων.  Ένα από αυτά που ήταν η μάνα, η φίλη και η μεγάλη αδελφή μου ήταν η Κλαίρη,. η κα. Κλαίρη. Με αγάπησε και με αγκάλιασε σαν αδελφή, σαν μάνα. Με έπαιρνε τηλέφωνο να πάω στο σπίτι της, να φάω ζεστό κέικ, να μου διαβάσει και να μου θυμώσει αν χρειαζόταν.. χα χα

Και χάρη σε ανθρώπους όπως η κα Κλαίρη, η κα Ιουλία, είμαι ένας άνθρωπος που παλεύω και νικάω και επιβιώνω και όλα είναι θετικά... Δόξα τω Θεώ!

Σήμερα υπάρχουν εγκλωβισμένοι στο χωριό σας;

Στον Ασώματο τώρα διαμένουν 2-3 ηλικιωμένοι αλλά εγώ αν θέλω να πάω δεν μπορώ γιατί είναι “στρατιωτική περιοχή” και δεν επιτρέπεται η είσοδος και πόσο μάλλον η διαμονή...

Σχετικά με φωτογραφίες αντιλαμβάνεστε ότι εκείνα τα χρόνια στην “αιχμαλωσία” το τελευταίο που οι γονείς μου θα είχαν την ευχέρεια ή έγνοια ήταν μια φωτογραφική  μηχανή...

Κα Τζουλιάνα, σας ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρήσατε. Μας βοηθήσατε πραγματικά  να μάθουμε πολλά πράγματα για μια τραγική πτυχή της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. 

Αγαπητοί φίλοι,

ελπίζω να μην σας κούρασα... και σταματάτε να κλαίτε... εγώ δεν κλαίω!